یک استارتاپ آمریکایی به نام کانداویت (Conduit) با اجرای پروژه‌ای بحث‌برانگیز، بار دیگر مرز میان فناوری، ذهن انسان و حریم خصوصی را به چالش کشیده است. این شرکت اعلام کرده که تنها در مدت شش ماه موفق شده حدود ۱۰ هزار ساعت داده عصبی از هزاران داوطلب جمع‌آوری کند؛ داده‌هایی که هدف از آن‌ها آموزش هوش مصنوعی برای حدس زدن محتوای ذهن انسان، چند ثانیه قبل از صحبت کردن یا تایپ کردن است.

بر اساس توضیحات کانداویت، داوطلبان در اتاق‌های کوچک و کنترل‌شده می‌نشینند و به مدت حدود دو ساعت با یک مدل هوش مصنوعی گفتگو می‌کنند. هم‌زمان، کلاه‌هایی مجهز به حسگرهای ثبت فعالیت مغزی بر سر آن‌ها قرار می‌گیرد که سیگنال‌های عصبی پیش از بیان جمله را ضبط می‌کند. این داده‌ها دقیقاً قبل از گفته شدن یا نوشته شدن جمله ذخیره شده و برای آموزش مدل‌هایی به کار می‌رود که کانداویت از آن‌ها با عنوان «رمزگشایی فکر» یاد می‌کند.

این شرکت همچنین اعلام کرده که کل این مجموعه عظیم داده‌های عصبی با فرمت زار (Zarr) نسخه ۳ ذخیره شده و مدعی است که این دیتاسِت، بزرگ‌ترین مجموعه داده عصبی در جهان محسوب می‌شود.

با این حال، این پروژه واکنش‌های انتقادی گسترده‌ای را برانگیخته است. منتقدان می‌گویند تلاش برای پیش‌بینی افکار انسان پیش از بیان آن‌ها، پرسش‌های جدی درباره حریم خصوصی ذهنی، رضایت آگاهانه و خطر سوءاستفاده از داده‌های مغزی ایجاد می‌کند. به باور آن‌ها، حتی اگر این داده‌ها با رضایت داوطلبان جمع‌آوری شده باشد، چنین فناوری‌هایی می‌توانند در آینده به ابزارهای نظارتی یا کنترلی تبدیل شوند.

پروژه کانداویت نمونه‌ای روشن از مسیری است که هوش مصنوعی با سرعتی نگران‌کننده در آن حرکت می‌کند؛ مسیری که در آن فاصله میان «فکر کردن» و «گفته شدن» به‌تدریج از بین می‌رود.